الکتروموتور ضد انفجار

الكتروموتور ضد انفجار EEX و ضد جرقه

سوختن مخلوط گاز یا بخار و هوا به همراه پخش نور را شعله گوییم. برای یک شعله سه ناحیه متفاوت وجود دارد.

اجزا الكتروموتور ضد انفجار :

1-ناحیه گاز:

ماده قابل احتراق مایع یا فسیلی كه بخار می‌شود.

2-ناحیه برافروختگی:

گازهای قابل اشتعال و بخارها تحت تأثیر دمای احتراق به كربن و هیدروژن تجزیه می‌شوند. تابش نور ناشی از این ناحیه بی ارزش است اما با برافروختگی كربن شكافته شده، ماده قابل احتراق فسیلی به شكل نسبتا یكنواختی توزیع  می‌شود.

3-ناحیه احتراق :

الكتروموتور ضد انفجار در ناحیه مرزهای بیرونی با مخلوط شدن با اكسیژن هوا رخ می‌دهد و یک واكنش شمیایی گرمازا به دمای احتراق می‌رسد. این دما همچنین روی ناحیه برافروختگی اثر می‌گذارد و باعث می‌شود تا مواد قابل اشتعال تجزیه شود. ناحیه احتراق، داغ‌ترین قسمت شعله و محدوده فضائی كوچكی است كه به‌صورت یك پوشش خیلی نازك، اطراف شعله شكل می‌گیرد. احتراق ممكن است در سرعت‌های مختلفی رخ دهد. در احتراق حالت یكنواختی، مانند یک سرعت احتراق كم است. سرعت احتراق وقتی زیاد می‌شود كه نسبت مقداری بین ماده قابل اشتعال و اكسیژن در محدوده اشتعال قرار گیرد. سرعت احتراق همچنین به خوب مخلوط شدن، توزیع خوب ماده قابل اشتعال یا آزاد شدن مخلوط اضافات غیر قابل اشتعال بستگی دارد. بسته به سرعت احتراق، یك تمایز بین تعاریف زیر ایجاد می‌شود.

ویژگی های الكتروموتور ضد انفجار :

Deflagration:

سرعت احتراق كه در حدود cm/s است افزایش فشاری را به كندی و صدای كم ایجاد می‌كند. مخلوط در دمای تقریبا نزدیك به نقطه انفجارمعمولا به شكل یك Deflagration می‌سوزد.

Explosion:

سرعت احتراق در حدودm/s است تمام فرایند احتراق به‌صورت ناپایدار رخ می‌دهد و افزایش فشار قابل ملاحظه‌ای در حدود 3 تا 10 بار ایجاد می‌شود. افزایش صدا مانند صدای گوشخراش ناشی از انبساط گازها در اثر دمای زیاد قابل ملاحظه است.

Detonation:

سرعت احتراق در حدود Km/s است. مخلوط قابل اشتعال لحظه‌ای تجزیه می‌شود و افزایش فشار می‌تواند بیشتر از 20 بار باشد. صدای خیلی تند و شدیدی ایجاد می‌شد. این احتراق گاهی بصورت واكنش مواد قابل اشتعال در یک توزیع ملایم اكسیژن است كه قبلا در هوای محیط مخلوط شده و گاهی ممكن است واكنش موادی باشد كه شامل اكسیژن مورد نیاز احتراق به شكل یک تركیب شیمیایی باشد.

حفاظت انفجاری اولیه:

می‌تواند با پرهیز ازتشكیل فضای قابل انفجار از وقوع انفجار پیشگیری کرد. همچنین با رعایت احتیاط‌های ویژه از ایجاد جرقه در فضای قابل انفجار پیشگیری كرد. از آنجا كه پیشگیری از ایجاد شرایط خطر، بهتر از محافظت درمقابل خطر است، محدودیتی كه فضای قابل انفجار به عنوان احتیاط های پیشگیری تقدم دارد، ما آن را بعنوان حفاظت انفجاری اولیه می‌شناسیم.

پرهیز از مایعات قابل اشتعال:

در اولین گام باید مواد قابل اشتعال را به‌وسیله ماده دیگری كه قادر به تشكیل یك فضای قابل انفجار نیستند، جایگزین كرد به‌طوری كه می‌توان حلال‌های بر مبنای آب یا هیدروكربن‌های هالوژنه غیر قابل اشتعال به‌جای حلال‌های قابل اشتعال استفاده كرد. از روغن‌های هالوكربن می‌توان به‌جای مایعات منتقل كننده فشار قابل اشتعال و از پركننده‌های غیر قابل اشتعال به‌جای پركننده‌های پودری قابل اشتعال استفاده کرد. این موارد ملاحظاتی هستند كه فقط در یک دامنه محدود قابل بکارگیری هستند.

بالا بردن نقطه اشتعال:

در موارد زیادی از كار با مایع تقابل اشتعال نقطه اشتعال، به اندازه كافی زیر دمای محیط و دمای كار قرار دارد. مطابق كدهای عملی حفاظت ضد انفجاری، اختلاف دمای درجه كلوین (KELVIN) برای ایمنی كافی به نظر می‌رسد.

مركز محدودیت ها:

با محدود كردن مقدار مواد قابل اشتعال و تغلیظ آن می‌توان از تشكیل مقادیر خطرزای فضای قابل انفجار اطراف یک دستگاه پیشگیری كرد یا آن را محدود ساخت. وقتی این میزان بکار رود، تمركز مواد قابل اشتعال باید زیر بیشترین حد انفجار یا بالای بالاترین حد انفجار نگه داشته شود. درخیلی جاها كه با بخار اشباع كار می‌كنند، تغلیظ را می‌توان به‌وسیله انتخاب مناسب شرایط كار در تمام دستگاه‌ها كنترل کرد. در عمل محدود كردن تغلیظ ترجیحا در دامنه بین صفر و پایین‌تر از حد انفجار به‌کار می‌رود.

غیر فعال كردن (بی اثر سازی):

با تركیب حجمی كمتر از 10% اكسیژن فضا دیگر مستعد انفجار نیست، همچنین وقتی نسبت حجمی گازهای بی‌اثر به گازهای قابل اشتعال حداقل 25 باشد، یک فضای قابل انفجار دیگر نمی‌تواند دچار انفجار شود.

تهویه:

تشكیل فضای قابل انفجار با تهویه نیز قابل پیشگیری است، به‌طوری كه برای اطمینان از عدم تشكیل فضاهای قابل انفجار خطرناک درهیچ نقطه‌ای و هیچ زمانی، می‌توان از تهویه استفاده کرد اما تهویه ثابت پایدار در اتاق‌های كار فقط وقتی می‌تواند در حد ایمنی پیشگیری كند كه امكان تخمین ماكزیمم مقدار گازها و بخارات متصاعد شده موجود باشد و موقعیت منابع و شرایط انتشار آنها به اندازه كافی مشخص باشد. در مورد غبارها، تهویه فقط وقتی به اندازه كافی توانایی حفاظت را دارد كه ته‌نشین شدن بارهای اضافی خطرناک به‌طور قابل اطمینانی پیشگیری شده باشد.

تهویه عمدتا به دو شكل طبیعی و مصنوعی انجام می گیرد:

1-  تهویه طبیعی تجدید هواییكه تحت تأثیر اتمسفر در محیط رخ می دهد را تهویه طبیعی گوئیم.

2-  تهویه مصنوعی در این حالت مقدار هوای زیادی را به چرخش در می آوریم.

نمایش تغلیظ در مجاورت دستگاه: در ارتباط با تله های دستی یا اتوماتیك دستگاههای حفاظتی با توابعی برای متوقف كردن كارخانه به قصد پیشگیری از یك فضای قابل انفجار، نمایشگری های گاز نیز میتواند مناسب باشد.

طراحی الکتورموتور ضد انفجار :

طرح ضدانفجاری:

وسایل باید طوری طراحی شوندكه ماكزیمم فشار explosion یا detonation را تحمل كنند. اگر denotation ها وجود نداشته باشد، كافی است دستگاهها مطابق با یادداشتهای AD منتشر شده بوسیله كمیته آلمانی برای مخازن تحت فشار برای فشاری حداقل هشت بار بزرگتر از فشار مطلق كاری طراحی شود.

رهاسازی فشار انفجار:

اگر نیازهای طراحی ضد انفجار برآورده نشود، باید یك سیستم رهاساز فشار موثر بكار گرفته شود. عبارت رهاسازی فشار انفجار در یك مفهوم وسیع هر چیزی را كه به صورت گذرا یا پایدار، فورا یا بعد از رسیدن به فشار مشخصی دستگاه های بسته را باز كند تا انفجار در آنها دركی جهت بی ضرر رخ دهد، دربر می گیرد. فشار دستگاه ها را باز می كند باید دقت كنیم كه فشار به طرز غیر مضر آزاد شود بطوریكه از خسارت مهم مثلا ناشی از فشار و شعله یا پرتاب تكه ها به همه اشخاص اجتناب شود. فشار باید حتی الامكان در یك مسیر مستقیم كوتاه در هوای آزاد رها گردد. تجهیزات رهاسازی فشار كه بایستی بعد از كار اتوماتیك مجددا تایید شود، فقط وقتی ممكن است بكار رود كه قابلیت سرویس دهی آنها بوسیله تست های انفجار چك شده باشد.

فرونشانی انفجار:

تحت شرایط قطعی با انفجارهای در مخازن مستقیما بعد از رخ دادن یك جرقه و ایجاد یك انفجار جزئی می توان شعله ها را به سرعت بوسیله بكار گیری سریع مواد خاموش كننده مناسب خاموش كرد، بطوری كه باعث ماكزیمم فشار پایین ترین گردد. فرونشانی انفجار ترجیحا با بكار گیری كاشف های نوری كه باعث ایجاد یك توده ضخیم مواد خاموش كننده در جلو اشعه و در نتیجه خفه كردن آن می شود، صورت می گیرد. تأثیر آنها بوسیله انتخاب مواد خاموش كننده و روش توزیع آن در نظر گرفته شود.

وسایل محافظت كننده در مقابل انتقال شعله :

برای جلوگیری از انتقال شعله الکتروموتور ضد انفجار از میان قسمت های درزگیری نشده یك دستگاه به هنگام مشتعل شدن یك فضای قابل انفجار میتوان از دستگاههای ضد شعله استفاده كرد. اگر برای مثال، در یك مخزن مایع های قابل اشتعال در مقابل فشار محافظت شده باشد، نمی توان از تشكیل یك فضای بالقوه قابل اشتعال جلوگیری كرد، لذا باید تمام روزنه ها درمقابل انتقال شعله درزگیری شود. بین انواع ساختهای زیرتفاوت هائی وجود دارد: 1-  اتصالات الکتروموتور ضد شعله (Non deflagration) اتصالاتی هستند كه بطور گذرا در معرض شعله در یك حادثه انفجار جلوگیری كند بلكه باید به طور مداوم از انتقال جرقه داخلی به فضای قابل انفجار جلوگیری كند تا وقتی كه مخلوط های خروجی در زمانی بسته به شرایط واقعی كار خاموش شوند. 2-  اتصالات الکتروموتور ضد جرقه (Non sparking) احتراق مداوم: این دستگاهها نه تنها باید از انتقال شعله در یك حادثه انفجار جلوگیری كند بلكه باید به طور مداوم از انتقال جرقه داخلی به فضای قابل انفجار جلوگیری كند تا وقتی كه مخلوطهای خروجی در زمانی بسته به شرایط واقعی كار خاموش شوند. 3-  اتصالات الکتروموتور ضد اتفجار  (Non detonation) اتصالات باید تنش های انفجار را تحمل كنند و از انتقال شعله در یك حادثه انفجار جلوگیری كند. فضای قابل انفجار: در یك منطقه خط وجود دارد كه فضای قابل انفجار وجود داشته باشد و یا بتواند ایجاد شود. فضای قابل انفجار مخلوط هایی از گازها، بخارات و هوا شامل اضافات معمولی (مانند رطوبت) تحت شرایط اتمسفری می باشد. شرایط اتمسفر یك، در اینجا، فشار كل 1.1-0.8 بار و دمای مخلوط از 60-20 تعریف میشود. یك فضای بالقوه قابل انفجار فضائی است كه می تواند منفجر شود. یك مخلوط وقتی خطرناك درنظر گرفته می شود كه انفجار آن بتواند دراثر عمل مستقیم یا غیر مستقیم به شخصی صدمه برساند. كمیت یك فضای قابل انفجار كه میتواند خطرناك باشد بستگی به اندازه فضایی داردكه كمیت مربوطه چنین فضایی در آن شكل می یابد یا خود را منتشر می كند.تقسیم منطقه خطر بر حسب احتمال وقوع خطر انفجار هم از لحاظ ایمنی و هم به خاطر مسائل اقتصادی از اهمیت خاصی برخوردار است بطوریكه ملزومات دستگاه هائی است كه فقط به طور گذرا بوسیله انفجار محصورند. از این رو درآئین نامه مربوطه بتجهیزات برقی درفضای قابل انفجار 2 (Elexv) پاراگراف 4، ناحیه ها شرح داده شده است و منطقه های خطر به شرح زیر تقسیم شده است. 1- ناحیه های 2،1،0 برای مناطقی كه به خاطر گازها، بخارات یا مه خطرناك شده اند. (zone0, zone1,zone2) 2- ناحیه های 11،10 برای مناطقی كه به خاطر عبارت خطرناك شده اند. (zone10, zone11) 3- ناحیه های G,M برای اتاق هائی كه جهت مقاصد پزشكی استفاده میشود. 4- مقدار MAK: مقدار MAK (ماكزیمم غلظت محل كار) اشاره به ماكزیمم غلظت مجاز یك ماده چون گاز، بخار یا مواد معلق در هوای محیط كار دارد كه در ارتفاع تنفس اندازه گیری می شود بطوری كه هر كسی وقتی برای هشت ساعت در روز كار می كند نه به سلامتی اش آسیبی برسد و نه دچار اذیت گردد. در تمام موارد، نمایش توسط واحد اندازه گیری مانند لوله های Drager، وسایل نمایش نشت و وجود گاز و خطر انفجار، كروماتوگراف گازها و غیره انجام می گیرد. چنین وسایلی درصورت تست شدن میتوانند برای حفاظت اولیه ضد انفجار بكار روند.

جدول (1) مقدار MAK رابراي مواد قابل اشتعال مختلف داده است.

منابع ايجاد الکتروموتور ضد انفجار و مقادير مشخصه آنها:

با وجود كاربرد مناسب حفاظت اوليه ضد انفجاري، مناطق، حتي اگر از لحاظ فضا محدود شده باشند، اغلب در حالتي قرار خواهند داشت كه نمي توان مانع بوجود آمدن يك فضاي قابل انفجار شد. در اين مناطق براي بي اثركردن منابع ايجاد جرقه بايد احتياط هائي را در نظر گرفت تا يك فضاي قابل انفجار موجود نتواند مشتعل شود. اشتعال شعله: اشتعال بوسيله يك شعله يك اشتعال خارجي شناخته مي شود. اگر فضاي قابل انفجار الکتروموتور ضد انفجار بوسيله شعله مشتعل شود، شعله به سرعت در جهت شعاعي از نقطه اشتعال منتشر ميشود. وقتي مقدار انرژي موجود خيلي كم باشد، شعله منتشر نخواهد شد بطوريكه به علت اتلاف حرارت ناشي از انتقال حرارت به فضاي قابل انفجار، دماي شعله به زير دماي احتراق افت مي كند و شعله به همين خاطر خاموش مي شود.اشتعال بوسيله جرقه: درمورد جرقه يا ذرات گداخته منبع اشتعال فقط يك انرژي محدود دارد كه نسبتا سريع دراطراف مثلا قابل انفجار آزاد مي گردد. مورد با ضريب هدايت حرارتي بالاتر حرارت را سريعتر رها مي سازد. اين همچنين به دانسيته فضاي انفجار و گرماي ويژه آن بستگي دارد. وقتي مقدار انرژي منبع اشتعال مشخص باشد، دما بعد از يك زمان خاص به شكل زير حساب مي شود. (1) كه T دما، w مقدار انرژي منبع اشتعال، ⅄ ضريب هدايت حرارتي، t زمان، ρ دانسيته، و cp گرماي ويژه است. يك اشتعال ناشي از جرقه وقتي موثر است يا به عبارتي انفجاري را به وجود مي آورد كه شعله بتواند خود را در فضاي قابل اشتعال اطراف جرقه منتشر كند. براي اينكه چنين امري ممكن باشد بايد انرژي منتقل شده از جرقه در يك زمان مشخص بوسيله حرارت آزاد شده از واكنش جايگزين شود. اگرشعله بطور شعاعي به طرف بيرون حركت كند انرژي كه آزاد مي شود برابر است با: (2) q حرارت آزاد شده بوسيله واكنش بر cm³، v سرعت احتراق، r شعاع انتشار شعله است. بنابراين انرژي آزاد شده در واحد زمان برابر است با: (3) از معادله 3 مي توان فاصله زماني را كه در آن انرژي منتشرشده با انرژي بكار برده شده برابر ميباشد، تخمين زد. (4) t₂ مدت زماني است كه توازن انرژي بدست مي آيد.

حداقل انرژي اشتعال برای الکتروموتور ضد انفجار:

براي تداوم سوختن شعله نبايد دما درمخلوط سوخت خيلي پايين باشد. مقدار دماي مورد نياز با جايگذاري دماي احتراق در معادله (1) بدست مي آيد: پس با اين شرايط براي دماي احتراق Te داريم: (5) اشتعال لازم  W₀ معادلات (4) و (5) بعنوان شرايط بدست مي آيد: (6) معادله (6) شرايط لازم براي حداقل انرژي اشتعال مورد نياز را بيان ميكند. معادله نشان مي دهد كه حداقل انرژي اشتعال با مقادير ويژه فضاي قابل انفجار تغيير مي كند. از انجائيكه فضاي قابل انفجار از هوا و بخارات با غلظت قابل تغيير تشكيل شده است بايديك غلظت مشخص براي مخلوط وجود داشته باشد كه بتواند با حداقل انرژي اشتعال، مشتعل شود.

پارامترهاي موثر بر قابليت اشتعال الکتروموتور ضد انفجار:

خواص مخلوط، خواص نحوه اتصال و مشخصه هاي الكتريكي مانند جريان، ولتاژ و مقاومت از جمله پارامتر هاي مهمي است كه بوسيله تست ها موثر برقابليت اشتعال شناخته شده است. خواص مخلوط: محتويات الکتروموتور ضد انفجار : گاز، نسبت اختلاط و شرايط محيط شامل فشار، دما و رطوبت تمام تست ها در نتايج اوليه تاييد ميكند كه دستيابي به بيشترين قابليت انفجار مخلوطهاي مختلف گاز و هوا يا به عبارتي حداقل انرژي اشتعال آنها بر مبناي طبقه بندي آنها درگروه انفجاري رخ ميدهد. درجدول (1) مقادير حداقل انرژي اشتعال و غلظت چند مخلوط مهم از گاز يا بخار و هوا ليست شده است. از آنجائيكه كمترين انرژي اشتعال در حالت خازني ايجاد مي شود نه درحالت القايي، بنابراين براي حداقل انرژي اشتعال ميتوان تعريف زير را به كار برد. حداقل انرژي يك مخلوط گاز يا بخار هوا كوچكترين انرژي الكتريكي است كه از تخليه يك خازن قادر به مشتعل نمودن قابل اشتعال ترين مخلوط از آن گاز يا بخار و هوا درفشار 1bar و دماي 25⁰c بدست مي آيد. اشتعال پذيري مخلوط هاي مختلف گاز يا بخار هوا تا حد ماكزيمم دراثر افزايش فشار اضافه مي شود و سپس دوباره كاهش مي يابد. محدوده اشتعال مخلوطهاي گاز يا بخار يا هوا با افزايش دما بسط مي يابد يا به عبارتي پايين ترين حد اشتعال افت ميكند و بالاترين حد اشتعال بيشتر از بالاترين حد اشتعال مخلوط در دماي اتاق ميشود. اين اثر دما نسبت به فشار اوليه قابل ملاحظه تر و نيز ملموس تراست. خواص نحوه اتصال: مواد اتصال و سرعت جدا شدن مواد اتصال اثر قابل ملاحظه ترين روي انرژي اشتعال نسبت به شكل اتصال دارد. با زياد شدن سرعت جدا شدن الكترودها حداقل جريان اشتعال كاهش مي آيد. تغيير سرعت جدا شدن از 1cm/s به 210cm/s باعث 30%  كاهش در جريان اشتعال ميشود.

استانداردها الکتروموتور ضد انفجار :

دستورالعمل هاي اروپاپي الکتروموتور ضد انفجار

عنوان دستورالعمل الکتروموتور ضد انفجار راهنماي محيطهاي انفجاري ATEX 94/9/EC

گواهينامه ها الکتروموتور ضد انفجار

نواحي مختلف و موتورها الکتروموتور ضد انفجار

جدول زير خلاصه مشخصات موتورهايي است كه مي توانند در فضاهاي خاص نصب شوند. مطابق با راهنماي ATEX، موتورها با فضاهاي انفجاري كه مخلوطي از هوا و گاز و يا غبار هستند سازگار شده اند كه به ترتيب با علامت G و يا D نشان داده مي شوند. در حالتي كه غبارها رسانا هستند استفاده از هيچ موتوري از گروه 3D مجاز نمي باشد. دراين قبيل شرايط موتورهاي 2D هم بايد در زون 22 نصب شوند. الزامات حفاظتي براي زون 0 و يا زون 20 با موتورهاي سه فاز آسنكرون همساز نيستند.

نامگذاري الكتروموتور ضد انفجار

جدول اطلاعات الكتريكي اين كاتالوگ مطابق با جدول نشان داده شده در زير است. موتورهاي طبقه مربوط به اختلاط 2G/2D كلا به نام طبقه 2G مشخص شده اند.

محدوديت شرايط

مقادير نشان داده شده مربوط به نصب درمحدوده دمايي 40⁰C و ارتفاع 1000A.S.L(از سطح دريا) مي باشد.

مواد مصرفي الكتروموتور ضد انفجار

اجزاي مكانيكي مورد استفاده در موتورهاي سري D5 با مواد نشان داده شده در زير ساخته شده اند.

بلبرينگها

جدول زير انواع بلبرينگها را توضيح مي دهد. براي نيروهاي بزرگتر مطابق درخواست تنظيم مي شود.

جعبه ترمينال و ورودي كابلها در الکترومور ضد انفجار

موتورهاي سايز 71 تا 132 يك جعبه ترمينال اصلي در سمت راست دارند (وقتي از سمت شفت نگاه ميكنيم در B3) و به صورت نرمال با 6 ترمينال مجهز شده اند. جعبه ترمينال مي تواند يك گردش 90 درجه اي داشته باشد.

حفاظت سطحي در الکتروموتور ضد انفجار

سطوح بيروني: رنگ آميزي استاندارد شامل اپوكسي وينيل/رنگ پلي آميديك با ضخامتي كه كمتر از 50 ميكرومتر نيست مي گردد. مطابق سفارش پروسه رنگ آميزي مخصوص نيز كه شامل رنگ اضافه پلي اكريليك مي گردد قابل اجرا مي باشد. مجموعه ضخامت كمتر از 200 ميكرومتر نمي گردد. رنگها شامل RAL5010 است و RAL هاي ديگر يا MUNSEL نيز مطابق سفارش موجود است.

سطوح داخلي:

موتورها معمولا با حالت ضدگرما در سطوح داخل تهيه ميشود.

سوراخهاي رطوبت گير:

مطابق سفارش از سايز 160 سوراخهاي رطوبت گير قابل اجرا مي باشد.

حفاظت ترمينال در الکتروموتور ضد انفجار

موتورها بصورت نرمال از سايز 160 به بالا با PTC توليد مي شوند. مطابق درخواست ابزار بي متال، PTC و PT100 مطابق با جدول زير قابل اجراست.

• صنایع نفت و گاز و پتروشیمی صنایع رنگ سازی صنایع الکل سازی صنایع نظامی و هسته ای صنایع شیمیایی انتقال گازها جایگاه پمپ CNG انواع میکسر و همزن جابجایی سوخت پمپ بنزین معاذن ذغال سنگ کلاس حرارتی الکتروموتورهای Class F و کلاس حرارتی Class H قابل سفارش و توان خروجی آنها بر اساس عملکرد الکتروموتور تا ارتفاع 1000 متر از سطح دریا و دمای ...
• استخدام

طبقه بندی مناطق چگونه انجام می شود؟ با تشخیص برخی مناطق کارخانه یا سایت به عنوان منطقه خطر، را ( با ................ ) مشخص می کنیم که چه ناحیه ای خطرناکتر است و به توجه یا تجهیزات بیشتری نیاز دارد و چه منطقه ای کم خطرتر است. همچنین متوجه می شویم که چه مناطقی ایمن هستند. طبقه بندی مناطق الکتریکی به ما خاطر نشان می کند که چه نوع تجهیزاتی باید در آن مناطق به کار گرفته شود و از چه تجهیزاتی نمی توان استفاده کرد. چگونه این کار انجام می شود؟ توجه به این نکته مهم است که الکتروموتورهای ضد انفجار تنها در برخی نواحی به کار گرفته می شوند. این تجهیزات شناسنامه و شناسه های ویژه ای دارند که به ما می گوید که آیا می توان از آنها در نواحی خطرناک خاصی استفاده کرد یا نه؟ بر این اساس ما می توانیم از این تجهیزات در مناطق پر خطر بدون نگرانی استفاده کنیم. بنابراین برخی تجهیزات و ابزارهای الکتریکی را تنها می توان در ناحیه 2 به کار گرفت، در حالیکه برخی دیگر در ناحیه خطر 1 نیز کاربرد دارند. طبقه بندی بر اساس نواحی خطر را در ادامه توضیح می دهیم.هزینه این تجهیزات بسته به نوع محافظت و مناسب بودن برای استفاده در نواحی مختلف فرق می کند. بنابراین اگر مهندس طراح به اشتباه ناحیه ای امن را خطرناک طبقه بندی کند، و یا حتی اگر ناحیه ای را که باید در ناحیه خطر 2 طبقه بندی کند خطر 1 بداند ناگزیر باید هزینه بیشتری برای خرید تجهیزات ضد انفجار با قابلیت بیشتر پرداخت کنید. چنین تجهیزاتی هزینه نگهداری بیشتری نیز در بردارند. بنابراین در دوره عمر خود نیز هزینه بیشتری را به شرکت تحمیل می کنند. از سوی دیگر، اگر منطقه خطری به اشتباه جزو مناطق ایمن طبقه بندی شود هزینه آن بسیار بالاست چرا که ممکن است به انفجار ناخواسته ای منجر شود که پیامدهایی مالی و جانی در پی داشته باشد و تصویر شرکت را نیزمخدوش سازد. چنین اتفاقاتی ممک است حیات شرکت را نیز به خطر اندازد. بنابراین طبقه بندی درست مناطق خطر از نظر هزینه نیز همانند موضوع مهندسی ایمنی اهمیت دارد برخی مفاهیم اساسی درباره مواد خطرناک را باید بدانیم تا بتوانیم درک بهتری از طبقه بندی مواد و نیز انتخاب الکتروموتور ضد انفجاری که با آن شرایط مناسب را داشته باشیم برای دسته بندی الکتروموتورهای ضد انفجار , سازندگان نیاز دارند که آزمایشگاههای متعهد Underwriters Laboratories (UL) و نظامنامه ملی برق National Electrical Code (NEC) آنها را به رده = CLASS - گروه = Group و تقسیم کرده و محدودیت های قانونی درجه حرارت را برایشان مشخص کنند . طراحی الکتروموتورهای ضد انفجار در محیط های بسته The Basics: Explosion Proof Enclosure Design این نوع موتورهای ضد انفجار برای محیط های بسته طراحی می شوند ملاحظات اساسی برای این موتورها این است که باید از بروز جرقه در محیطی که می تواند حاوی بخارات و گازهای قابل اشتعال باشد خودداری کند. موتورهای ضد انفجاری برای محیط های بسته برای محیط های بسته ؛ سنگین و پر حجم هستند . آنها به گونه ای طراحی شده اند که در حد توانایی موتور در برابر خوردگی و محدوده درجه حرارت و گرم شدن بیش از اندازه مقاوم می باشد .سازندگان اتصالات این و فلنج های آنها را به گونه ای می سازند که در برابر نفوذ شعله مقاوم flame tight, باشد. و محفظه ای باریکی داشته باشند که به هنگام وقوع انفجار داخلی گازهای داغ حاصل از انفجار رها شده و امکان سرد شدن پیدا کنند و به اندازه سرد شوند که باعث انفجار مجدد نشوند . مروری بر دسته بندی موتورها : Overview of Motor Classifications الکتروموتورهای ضد انفجاری اساساً در دسته بندی موتورهای محصور= سربسته قرار می گیرند که بر پایه حفاظت در برابر شرایط محیط و نیز سرد شدن ساخته شده اند . بطورکلی موتورهای محصور که توسط : موسسه ملی سازندگان تجهیزات برقی National Electrical Manufacturers Association (NEMA) و نیز کمیته بین المللی الکتروتکینیکال International Electrotechnical Commission (European standard) که استانداردی اروپایی است طراحی شده اند در دو گروه کلی قرار می گیرند 1- موتور با پوسته باز open enclosures 2-موتور با پوسته کاملاً محصور شده ally enclosed enclosures. نوع : پوسته باز آن دارای دریچه هایی است که امکان تهویه هوا در اطراف سیم پیچ های موتور را می دهد . چهار نوع از این موتور های پوسته باز وجود دارند . Drip-proof = مقاوم در برابر قطره Splash-proof = مقاوم در برابر پاشش Guarded = محافظت شده Weather protected = مقاوم در برابر شرایط آب و هوایی استفاده از الکتروموتورهایی که در پوسته آنها باز است Open enclosures برای مکانهای مخاطره آمیز مناسب نیست برای این کار باید از موتورهایی که بطور کامل در پوسته محصور شده اند Totally enclosed enclosures استفاده شود . موتورهای کاملاً محصور از جریان هوا از داخل به بیرون از موتور و به محیط اطراف جلوگیری می کنند اما آنها گازها را کاملاً نشت بندی نمی کنند چهار نوع موتور کاملاً محصور وجود دارد که عبارتند از : موتورهای کاملاً محصور بدون تهویه هوا Totally Enclosed, Non Ventilated (TENV) موتورهای کاملاً محصور با پروانه خنک کننده Totally Enclosed, Fan Cooled (TEFC) موتور کاملاً محصور با هوای بیش از اندازه Totally Enclosed, Air Over (TEAO) •

الکتروموتور ضد انفجار زیمنس	الکتروموتور ضدانفجار ATB Sever	الکتروموتور ضد انفجار مارلی

الکتروموتور ضد انفجار AEG	الکتروموتور ضد انفجار لوهر	الکتروموتور ضدانفجار Seipee
الکتروموتور ضدانفجار WEG	الکتروموتور ضد انفجار ABB	الکتروموتور ضدانفجار Leroy Somer
	الکتروموتور ضدانفجار VEM

دسته بندی الکتروموتورهای ضد جرقه

الکتروموتورهای ضد جرقه برای محیط های مخاطره آمیز توسط آزمایشگاههای بیمه Underwriters Laboratories (UL) و نیز نظام نامه ملی برق Underwriters Laboratories (UL) و نیز OSHA بشرح زیر تعریف شده است . کلاس 1 : گازها بخارات و مایعات Gases, vapors, and liquids: گروه A : استیلن Gases, vapors, and liquids گروه B : هیدورژن و مظائر آن . Hydrogen, etc. گروه C : اتر و نظائر آن Ether, etc. گروه  D : هیدروکربنها ؛ سوختها و , حلالها و نظائر آن Hydrocarbons, fuels, solvents, etc. دسته بندی 1 : مخاطرات انفجاری معمول Normally explosive and hazardous دسته بندی 2 : مخاطراتی که بطور معمول در هوا وجود ندارند ولی بطور غیر مترقبه ممکن است بروز کنند . Not normally present in an explosive concentration (but may accidentally exist) کلاس II : گردو غبارها Dusts • گروه E : غبار فلزات ( هادی و منفجر کننده ) • گروه F : غبار کربن ( که برخی از آنها هادی بوده و همه آنها قابل انفجارند ) • گروه G : آرد , نشاسته , حبوبات , پلاستیک های قابل احتراق یا غبارات شیمیایی ( قابل انفجار) دسته بندی 1 : مقادیر قابل اشتعال غبارکه بطور معمول وجود دارند و یا ممکن است بصورت معلق وجود داشته باشند و یا غبارهای هادی که وجود دارند . دسته بندی 2 : غباری که بطور معمول به مقداری که باعث اشتعال شوند در هوا معلق نیستند ( اما ممکن است که بطور اتفاقی رها شوند ) لایه های غبار که حضور دارند.

کلاس III : الیاف

منسوجات ؛ مصنوعاتی چوبی و نظائر آن ( که بسادگی قابل اشتعال هستند اما تمایلی به انفجار ندارند ) دسته بندی

1 : مورد استفاده و یا جابجا شدن توسط تولید کنندگاه دسته بندی

2 : نگهداری و یا جابجایی درانبار ( منحصراً برای سازندگان )

الکتروموتورهای ضد انفجار  بسته با محیط های

به رده ؛ گروه و دسته تقسیم می شوند ( مثلاً کلاس I دسته بندی 2 یا کلاس 1 و دسته بندی 2 و نطائر آن (e.g., Class I, Division 1, Class I Division 2, etc.)) تفاوت در کلاس آنها بستگی به محدودیت درجه حرارت و برای روشهای محافظت در برابر مواد از گروه = groups استفاده می شود . Explosion Proof Construction ساختارهای ضد انفجاری موتورهای ضد انفجاری با قطعاتی و موادی ساخته می شوند که توانایی مقاومت در برابر مناطق مخاطره آمیز را داشته باشد این شرایط شامل :

عایق های کلاس F

محورهای و زنجیرهای مسی ضد جرقه کاندویت ها و جعبه های به ابعاد بزرگ که سوراخهایی که رزوه دارند . فن های خنک کننده مقاوم در برابر خوردگی و نیز ضد جرقه Non-sparking, corrosion resistant, cooling fans درپوش های فن و صفحات انتهایی از چدن Cast iron end plates and fan covers

• Stainless steel breathers and drains

تخلیه و تنفس ها از جنس فواد ضد زنگ

استفاده از بلبرینگ های نشت بندی شده و ضد اصطکاک با پوشش دوگانه و بزرگتر از اندازه با گریس های حرارت بالا Oversized, double-shielded, anti-friction, sealed ball bearings with high temperature grease • Low loss steel laminations for higher efficiency لابه های فولاد ضد زنگ با تلفات کم برای کارایی بیشتر • Precision dynamic balancing بالانس دقیق دینامیک  High temperature polyester varnish impregnated armatures آرمیچرهایی که با لاک های پلی استر در درجه حرارت بالا اشباع شده اند • Dynamically balanced to reduce vibrations بالانس دینامیکی برای کاهش لرزش

عایق های سیم پیچ کلاس F

ClassF winding insulation نسبت به سایر کلاس عایق ها بیشترین محافظت را در برابر درجه جرارت دارا می باشند عایق های کلاس H Class H polyester که با لاک پلی استر پوشش داده شده اند و در آمیچر موتور مورد استفاده هستند نیز بیشترین حفاظت در برابر درجه حرات را ارائه می دهند . ورقه های انتهایی end plates موتور از جنس چدن هستند تا ضمن اینکه استحکام خوبی دارند بتوانند فشار بالای ناشی از انفجاررا تحمل کرده و در برابر خوردگی هم مقاوم باشند . همه بخش ها ماشینکاری شده اند تا درزهای آنها خیلی کم باشد و مانع از خروج گازهای ناشی از انفجار به بیرون بشوند تا زمانیکه موتور به اندازه کافی سرد شود و امکان مشتعل کردن اتمسفر محیط را نداشته باشد . نگهدارنده های برنجی و ضد جرقه محور موتور Non-sparking brass shaft slingers این امکان را می دهند که نشت بندی محور motor shaft بخوبی صورت گیرد. جعبه اتصالات و لوله های هدایت کننده کابل برق conduit/connection boxes باید به آن اندازه بزرگ انتخاب شوند تا بتوانند سیم ها و کابلهای متصل به موتور را در خود جای دهند همانگونه که قبلاً یادآوری شد این لوله ها باید از جنس چدن ساخته شوند تا ضمن اینکه استحکام بیشتری دارند در برابر خوردگی هم مقاوم باشند شما می توانید با کلیک روی لینک زیر از محصولات دیگر الکتروموتور آبا دیزل نیز دیدن کنید.

الکتروموتور ABB

الکتروموتور زیمنس

الکتروموتور VEM

الکتروموتور چینی استریم

الکتروموتور WEG